Wydawca z misją i odwagą

Lista autorów, których publikował, dowodzi, że był wydawcą zarówno wierzącym w misję książki, jak i wydawcą odważnym. Był też przyjacielem miesięcznika „Kraków”. Niedawno zmarł na COVID-19.

Paweł Szwed przez lata szefował Światowi Książki, a ostatnio stał na czele Wielkiej Litery. Do obu tych oficyn umiał przyciągać znakomite nazwiska. Był to efekt profesjonalizmu, ale przede wszystkim erudycji, poczucia humoru i wyraźnie widocznej pasji, czyli książek. Autorzy wiedzieli, że owszem – wprawdzie w kwestii zaliczek wykazuje naturalną dla branży oszczędność, ale na pewno czyta ogłaszane przez siebie tytuły, potrafi o nich mądrze dyskutować (sam chętnie i z wyraźną pasją relacjonował potem takie rozmowy z, chociażby, Hanną Krall, Teresą Torańską czy Jerzym Pilchem) i zadba o możliwie najszersze nagłośnienie dzieła. Więcej: jeśli był przekonany, że rzecz jest wartościowa, to nie zawaha się jej wydać lub wznowić nawet mimo braku szans na oszałamiające zyski.

Lista ważnych tytułów ogłoszonych dzięki wyczuciu i decyzji Pawła jest długa. Poprzestańmy na kilku przykładach rodzimych autorów, całkiem subiektywnie na dodatek wybranych:

Hanna Krall, Różowe strusie pióra („Jest to książka o tym, co ludzie do mnie pisali i mówili przez pięćdziesiąt lat”) – i oczywiście wszystkie inne tytuły;

Piotr Czerwiński, Pokalanie – prywatne odkrycie Wydawcy: autor o niebywałym czuciu mentalności rodaków i współczesnego ich języka;

Artur Domosławski, Kapuściński non-fiction – było jasne, że będą kontrowersje wokół takiej biografii. I były…;

Katarzyna Nosowska, A ja żem jej powiedziała… oraz Powrót z Bambuko – bestsellery, a równocześnie pozycje mądre i dowodzące u autorki świetnego zmysłu obserwacji rzeczywistości oraz dystansu do niej i samej siebie. Jest „o druzgocącym wpływie portali społecznościowych na nasze życie, o dylematach partnerstwa, o problemach w okiełznaniu nastolatków, o miłości do jedzenia i terrorze rynku reklamowego. O tym, jak kochać i nie kochać”;

Teresa Torańska, Oni – i pozostałe tytuły, bo każda z tych rozmów to ważne źródło do zrozumienia historii najnowszej Polski;

Michał Głowiński, Zła mowa. Jak nie dać się propagandzie – niby tylko wznowienie tekstów sprzed 1989 roku, ale jakże wciąż niestety aktualnych. Rządzący znów przecież wskazują, kto jest „patriotą” i szukają rozmaitych spisków „inspirowanych z zewnątrz” oczywiście;

Marek Bieńczyk, Wszystkie kroniki wina – wielki i zacny (oraz ważny!) temat w subtelnie błyskotliwym wykonaniu. Wszak przyjemność płynąca z wina polega nie tylko na jego piciu, ale i towarzyszącej temu rozmowie;

Jerzy W. Borejsza, Ostaniec – szkice i wspomnienia znakomitego historyka dziejów najnowszych Europy (jednego z najwybitniejszych badaczy faszyzmu – więc znowu aktualne…);

Antoni Pawlak, Zapiski na paczce papierosów – kawał historii polskiej kultury i obyczajowości okresu PRL, brawurowo przypomnianej niby tylko przez anegdoty, tyle że każda z nich ma ważne tło i podwójne dno. Bywa śmiesznie, bywa nostalgicznie, lecz zawsze jest mądrze;

Eustachy Rylski, Człowiek w cieniu – i inne prozy z racji niepowtarzalnego klimatu, nieoczywistości opowieści i jej klimatu;

Jacek Fedorowicz, zwłaszcza Chamo sapiens i Święte krowy na kółkach – światowy poziom dowcipu i refleksji;

Janusz Głowacki, Moc truchleje – wznowienie przenikliwego, więc wciąż wartego lektury, reportażu o Sierpniu’80;

Krzysztof Varga, Setka – felieton jednak, na szczęście, trzyma się mocno;

Jerzy Pilch – zawsze i wszystko.

Paweł Szwed miał ledwie 54 lata.