POLECANE KSIĄŻKI

Zofia Wojtkowska Saga rodu Czartoryskich

Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2020

Gdy wchodzimy do Muzeum Czartoryskich w Krakowie, witają nas portrety przedstawicieli możnego rodu. Strojni arystokraci spoglądają z obrazów surowym wzrokiem, a ich żony i córki onieśmielają wykwintnymi sukniami. Możemy odnieść wrażenie, że ten malarski teatr wymyślono przed wiekami po to, by potomnych olśnić wielkością jednej z najpotężniejszych w całej Rzeczypospolitej Familii. Bo właśnie tak określano rodzinę Czartoryskich, która rozdawała karty w wielkiej polityce, miała wpływ na wybór królów i ostatecznie nie zawahała się osadzić na tronie swojego krewnego, Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Zofia Wojtkowska opisała dzieje Familii, nie tworząc jednak przeznaczonej wyłącznie dla specjalistów monografii. Procesy społeczne i gospodarcze, majątki, folwarki, wojny, schizmy, polityczne sojusze i zdrady są jedynie tłem opowieści rozpoczynającej się w 1440 roku, a kończącej w latach 40. XX wieku. Autorkę Sagi rodu Czartoryskich interesują przede wszystkim ludzie z krwi i kości, którzy tworzyli historię i dzierżyli stery władzy, ale też podlegali szalonym namiętnościom, pojedynkowali się, sprowadzali na świat dzieci, chorowali, umierali…

Na stronach książki Wojtkowskiej arystokraci z muzealnych obrazów ożywają, przestając być posągami, a stając normalnymi ludźmi, na tyle równocześnie nietuzinkowymi, że chciałoby się przeczytać osobną publikację o każdym z nich.

(MHS)