We wrześniu Krakowska Książka Miesiąca – prestiżowa nagroda przyznawana przez Bibliotekę Kraków, trafia do rąk Beaty Chomątowskiej, autorki tomu „Andreowia”, wydanego przez Wielką Literę. Pisarka odbierze ją osobiście w czwartek (30.09. 2021) o godz. 18 w Klubie Dziennikarzy „Pod Gruszką”. Będzie to świetna okazja, by posłuchać jej opowieści o jedynych w swoim rodzaju, występujących tylko pod Wawelem typach ludzkich oraz o niepowtarzalnych krakowskich miejscach. Na pierwszy plan wysunie się na pewno Pałac Prasy na Wielopolu, wokół którego kręci się akcja powieści. Rozmowę poprowadzi Magda Huzarska-Szumiec.
To była uroczystość w iście krakowskim stylu, poprzedzona hejnałem mariackim. Zabrzmiał on w sali obrad Urzędu Miasta Krakowa, gdzie wręczono Adamowi Bodnarowi Medal „Za mądrość obywatelską”. Najdłużej urzędujący były już rzecznik praw obywatelskich odebrał z rąk prezydenta Jacka Majchrowskiego wyróżnienie, przyznawane od 16 lat przez miesięcznik „Kraków”. Ceremonii towarzyszyły piosenki w wykonaniu Leszka Wójtowicza i laudacja wygłoszona przez Macieja Stuhra, który z tej okazji napisał także wiersz. Opublikujemy go w listopadowym numerze naszego pisma razem z przemową Adama Bodnara, który opowiedział zebranym o kilku niezwykłych scenach z życia rzecznika praw obywatelskich. (fot. Grzegorz Kozakiewicz)
Miłośników muzyki na pewno ucieszą kolejne wydarzenia znakomitego festiwalu Opera Rara, który wraca na krakowskie sceny. 26, 27 oraz 28 września w Centrum Kongresowym ICE Kraków zagości spektakl „The Golden Dragon”. To pełna szalonych, wprost nieprawdopodobnych wypadków tragikomedia, która zarazem podważa nasze oczekiwania dotyczące tego, jak powinna wyglądać sztuka zaangażowana społecznie. Opera Pétera Eötvösa – zainspirowana sztuką Rolanda Schimmelpfenniga jest opowieścią o życiu dalekowschodnich emigrantów w Europie. Wbrew temu, czego można się spodziewać po ważkim temacie, jest ona daleka od dokumentalizmu. Schimmelpfennig stworzył mozaikowy tekst o naszej równie mozaikowej współczesności, pokazując ją z perspektywy kuchennych zapleczy zaludnionych postaciami borykającymi się z biedą, wyobcowaniem, upokorzeniem. Ich losy krzyżują się tu w zaskakujący sposób, mnożą się drastyczne i absurdalne sytuacje – bez cienia sentymentalizmu, za to dosadnie pokazując, jak nieporadnie i okrutnie urządziliśmy życie sobie i innym. Spektakl reżyseruje Karolina Sofulak. Usłyszymy Aleksandrę Żakiewicz (sopran), Natalię Kawałko (mezzosopran), Bartosza Gorzkowskiego (tenor), Karola Kozłowskiego (tenor), Łukasza Klimczaka (baryton) oraz Spółdzielnię Muzyczną. Za pulpitem dyrygenckim stanie Mieczysław Unger.
Pierwszym premierowym przedstawieniem tego sezonu w Teatrze Stu, granym 24 i 25 września, są „Trzy siostry”. Jak zapewniają twórcy, sztuka Czechowa pomimo tego, że powstała w poprzednim stuleciu, potrafi wciąż być aktualna i atrakcyjna zarówno dla widzów-koneserów, jak i miłośników teatru z pokolenia milenialsów. Wszak tytułowe trzy siostry i współtowarzyszące im sceniczne postaci odzwierciedlają także nasze troski, obawy i pasje. Jedyną różnicą jest to, że dziś nosi się jeansy, a niegdyś noszono suknie i mundury. W Teatrze Stu przygotowano wierną ich rekonstrukcję, o czym przekonają się widzowie, którzy wybiorą się na spektakl w reżyserii Krzysztofa Jasińskiego. (fot. Tomasz Szkodziński)
Wystawa „Hokusai. Wędrując…” to podróż przez kamienny las, z przystankami przy zachwycających swoją urodą, kolorystyką i niebywałą precyzją drzeworytach mistrza. Obejrzymy tu najsłynniejszą serię jego prac, zatytułowaną „Trzydzieści sześć widoków góry Fuji”, z „Wielką falą w Kanagawa” na czele. Ale wrażenie robią też inne krajobrazy, szczególnie te przedstawiające wodospady, a także sceny rodzajowe, ukazujące najważniejszy trakt handlowy Tōkaidō i ludzi nim podróżujących. Zachwycająca jest sala wypełniona lodowymi bryłami, na tle których świat duchów z „Opowieści przy stu knotkach” stał się jeszcze groźniejszy. Patrząc na te prace można zrozumieć, do czego nawiązują współczesne komiksy manga. Zresztą Feliks „Manggha” Jasieński, z kolekcji którego pochodzi najwięcej prezentowanych tu drzeworytów, właśnie od Hokusai wziął swój pseudonim. Ekspozycja prezentowana jest do 5 grudnia w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Pod Wawelem odbywa się właśnie II edycja Festiwalu Szymanowski/ Polska/Świat. Z tej okazji 17 września, o godz. 19.30 w sali koncertowej Filharmonii Krakowskiej wystąpi jej Orkiestra (fot. K. Kalinowski), pod batutą szefa artystycznego instytucji – Alexandra Humali. Podczas wieczoru zostaną zaprezentowane dzieła Szymanowskiego – Pieśni miłosne Hafiza (z solistką Ewą Tracz) oraz II Symfonia B-dur. Ten ostatni utwór usłyszymy w pierwotnej wersji z 1910 roku, z przywróconymi dziełu dwiema wariacjami. Prawykonanie II Symfonii odbyło się z sukcesem rok po jej powstaniu, czyli w 1911. W pierwotnej wersji prezentowana była w ówczesnych większych ośrodkach muzycznych Europy – Berlinie, Wiedniu, Monachium, gdzie zyskiwała uznanie i wysokie oceny. Sam Szymanowski pisał z atencją – „moja Symfonia nowa to jest instrumentalne dzieło, jakiego nigdy jeszcze żaden Polak nie napisał…”. Nowa, skrócona wersja dzieła, obowiązująca po dziś dzień, powstała w efekcie ingerencji poczynionej przed koncertem w Bostonie w 1922 r.. Usunięte zostały wówczas dwie wariacje – trzecia i siódma i tym samym nadany został nowy, obowiązujący do dziś kształt wykonawczy tego dzieła.
„Stwierdzamy, że działania władz są sprzeczne z zasadą wolności słowa, stanowią też przejaw niezgodnego z prawem prasowym utrudniania pracy dziennikarzom i tłumienia krytyki prasowej. Informujemy władze Rzeczpospolitej i opinię publiczną, że nie zgadzamy się z zakazem pracy dziennikarzy w terenie przygranicznym. Oznacza on odebranie nam możliwości wypełniania misji naszego zawodu, a społeczeństwu konstytucyjnego prawa do informacji” – piszą dziennikarze w oświadczeniu, w którym sprzeciwiają się brakowi dostępu mediów do naszej wschodniej granicy objętej stanem wyjątkowym. Apel do rządzących podpisało 40 redakcji, w tym Miesięcznik „Kraków”. By go przeczytać w całości, wystarczy rozwinąć ten tekst.
W Muzeum Książąt Czartoryskich prezentowane są dwie wystawy poświęcone wybitnym Polakom. Ekspozycja „Wielcy Polacy” eksponowana jest w Sali Bibliotecznej Pałacu Czartoryskich. Poczet zasłużonych otwiera tam Wincenty Kadłubek – pierwszy uczony Polak i pisarz, autor „Kroniki polskiej”. Na wystawie zobaczymy też m. in. portret Mikołaja Kopernika oraz wizerunek Tadeusza Kościuszki. Z kolei w Gabinecie Rycin i Rysunków Pałacu Czartoryskich na wystawie „Królowie elekcyjni i dyplomacja” możemy zobaczyć portrety władców Polski. Wystawione ryciny to dzieła wybitnych artystów niderlandzkich, włoskich i augsburgskich żyjących w XVII–XIX wieku. Są pokazywane niezwykle rzadko, a niektóre z nich przetrwały w zaledwie kilku egzemplarzach. Ekspozycje będą dostępne do 30 stycznia 2022 roku.
5 września 2021 roku w Krzeszowicach zmarł redaktor Kazimierz Targosz (ur. w 1938 r.). Był cenionym dziennikarzem i publicystą. Pracował w popularnej w całym kraju – choć wydawanej na Śląsku – „Panoramie”. Kiedy pojawił się w Krakowie, rozpoczął pracę w równie znanym i czytanym – nie tylko w Polsce – „Przekroju”. W ostatnich latach, do 2017 roku swoje teksty publikował na łamach miesięcznika „Kraków” oraz rodzimym Magazynie Krzeszowickim. (fot. Jan Zych)
Do dzieł sztuki, archiwaliów i pamiątek rodziny Józefa Mehoffera, które możemy oglądać w jego Domu przy ulicy Krupniczej 26, dołączył obraz artysty pt. „Dworek w Jankówce”. Jesienią 1907 roku, realizując marzenie o własnym domu z ogrodem, Józef Mehoffer zakupił XVIII-wieczny modrzewiowy dwór na Pogórzu Wielickim. Malownicza posiadłość była ulokowana na wzgórzu, z którego widoczne były beskidzkie szczyty, a nawet Tatry. Całości dopełniał ogród założony przez Mehoffera. Jednym z jego najbardziej charakterystycznych elementów był owalny klomb z okalającymi go różami. Kontakt z naturą inspirował malarza, stąd w letniej posiadłości powstało wiele dzieł, w tym „Dworek w Jankówce”. Obraz wypożyczony Muzeum Narodowemu w Krakowie przez Muzeum Narodowego w Kielcach możemy oglądać do 28 listopada.
Redakcja Miesięcznika „Kraków i Świat”
Krakowskie Biuro Festiwalowe
ul. Wygrana 2, 30-311 Kraków
Redaktor naczelny: Witold Bereś, tel. +48 507 282 555
Sekretarz redakcji: Krzysztof Burnetko, tel. +48 571 677 366
Wydawca: Aneta Mastela- Książek, tel. +48 571 677 365
e-mail: redakcja@miesiecznik.krakow.pl
Krakowskie Biuro Festiwalowe
ul. Wygrana 2, 30-311 Kraków
Redaktor naczelny: Witold Bereś, tel. +48 507 282 555
Sekretarz redakcji: Krzysztof Burnetko, tel. +48 571 677 366
Wydawca: Aneta Mastela- Książek, tel. +48 571 677 365
e-mail: redakcja@miesiecznik.krakow.pl