POLECANE KSIĄŻKI

Artur Jurczyszyn (red. naukowa) Notre Dame de Cracovie. O medycynie i sztuce

Kraków 2021

Na temat wielowiekowych relacji medycyny i sztuki powstało wiele prac, okazuje się jednak, że w ramach tego tematu wciąż można powiedzieć coś nowego i odkrywczego. „Notre Dame de Cracovie. O medycynie i sztuce” pod naukową redakcją Artura Jurczyszyna jest właśnie publikacją tego rodzaju.

Sam profesor Jurczyszyn jest postacią fascynującą i nietuzinkową. Wybitny krakowski hematolog, doceniany na całym świecie specjalista leczenia dyskrazji plazmacytowych, autor wielu publikacji – również książkowych – na ten temat, wzorem innych wielkich postaci krakowskiej medycyny i środowiska lekarskiego, Juliana Aleksandrowicza czy Andrzeja Szczeklika, łączy aktywną działalność lekarską i naukową, z propagowaniem innowacyjnych koncepcji pomocy pacjentom. Jedną z takich form jest uwrażliwienie pacjenta na sztukę, malarstwo, rzeźbę, muzykę. W pięknie zatytułowanej pracy „Notre Dame de Cracovie”, relacje sztuki i medycyny są odkrywcze i wieloaspektowe. W eseju otwierającym tom, Liliana Sonik wnikliwie wpisuje twórczość artystów w temat szeroko rozumianej choroby – jako naznaczenia prywatnego, ale i stałego motywu prac malarskich czy rzeźbiarskich. Najważniejszym jednak odniesieniem artystycznym dla powstania tej publikacji stał się ołtarz Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej. Ołtarz Wita Stwosza wciąż zaskakuje, nie tylko jako dzieło sztuki samo w sobie, unikatowe odtworzenie symboliki religijnej z realistycznym odtworzeniem codzienności średniowiecznego Krakowa, ale i przewrotny rebus dla historyków sztuki, mediewistów, a także, jak się okazuje, lekarzy. W przedrukowanej w „Notre Dame de Cracovie”, wydanej w 1933 roku prekursorskiej monografii profesora Franciszka Waltera wybitnego dermatologa i wenerologa, rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wit Stwosz okazuje się „rzeźbiarzem chorób skórnych”.

„Notre Dame de Cracovie” ma przejrzysty układ redakcyjny. Wychodząc od relacji sztuki i medycyny w możliwie szerokim aspekcie, poprzez omówienie sylwetki profesora Waltera i przypomnienie jego pracy z 1933 roku, kończąc na stricte medycznych wątkach opisywania w przystępnej formie, chorób i schorzeń skórnych, sztuka i medycyna tworzą w tym tomie wzajemnie przenikający się żywioł. Do projektu udało się profesorowi Jurczyszynowi zaprosić wiele lekarskich sław, udowadniających, że nie tylko świetnie leczą, ale i w literaturze, niekoniecznie stricte medycznej czy naukowej, radzą sobie bardzo dobrze. Jest jeszcze wzruszający, romantyczny wątek tej historii. „Notre Dame de Cracovie” ukazuje się dokładnie w dwudziestą rocznicę ślubu Barbary i Artura Jurczyszynów. Odbył się w 2001 roku, oczywiście przed ołtarzem Wita Stwosza.

Łukasz Maciejewski